Wanneer je naar een culinaire bestemming wilt, denk je misschien niet direct aan Zweden. In dit blog vertel ik je waarom je juist wél voor het eten in Zweden moet zijn.

Fika

De fika is heilig in Zweden. Het is een moment op de dag waarbij je naast koffie of thee van een Zweedse zoetigheid geniet. Dit kan een kaneelbroodjes zijn, een choklatboll of iets anders zoets. Het is een moment om bij te kletsen met familie of vrienden en gewoon een goed excuus om even te relaxen. Rond 11 uur is het fika tijd, maar eigenlijk kan een fika de hele dag door. En dat wordt dan ook gedaan.

Dagens lunch

Uiteten gaan in Zweden is best duur. De Zweden hebben hier iets op gevonden: de dagens lunch. Rondom lunchtijd kun je heel voordelig (rond de 10 euro) een maaltijd bestellen waarbij je daarnaast onbeperkt salades, brood en/of soep bij kunt scheppen. Een heel goedkope manier om uit eten te gaan. De meeste restaurants serveren een dagens lunch.

Snoep op zaterdag

Op zaterdagen is de traditie in Zweden dan kinderen snoep mogen scheppen. In de meeste supermarkten vind je dan ook een grote muur vol met schepsnoep, waar Zweedse kinderen op zaterdag helemaal losgaan en grote zakken of bakken met snoep volstouwen.

Naast de supermarkt is ook de Godihuset een populaire plek op snoep te scheppen. Het is een soort van Zweedse Jamin. Overigens mogen de kinderen op zondag juist een hartige snack, zoals chips.

Eten uit en in de natuur

Het is heel gewoon om in Zweden je maaltje in de natuur bij elkaar te sprokkelen. In de Zweedse natuur zijn voldoende bessen, paddenstoelen, kruiden en ander eetbaars te vinden.

Je vindt daarnaast veel natuurlijke waterbronnen waar het water drinkbaar en ook erg lekker is. Heb je de skills om een vuur te maken en weet je wat je wel en niet kunt eten, dan is het heel goed mogelijk om een paar dagen in de Zweedse wildernis te overleven. Respecteer de natuur: Zorg er wel voor dat je geen troep achterlaat en pluk niet meer dan je nodig hebt.

Let op! Als je de wildernis ingaat, kun je oog in oog komen te staan met een wolf, beer of eland. Op zich natuurlijk hartstikke gaaf, maar deze beesten wil je eigenlijk niet tegenkomen. Ze kunnen je namelijk aanvallen. Het beste is dan ook om terwijl je je maaltijd bij elkaar scharrelt vooral te blijven praten, zingen of in ieder geval geluid te maken. De wilde beesten blijven dan meestal gewoon op afstand.

Statiegeld op alles

Gooi je flessen, flesjes en blikjes niet in de vuilnisbak. Daar kun je namelijk statiegeld op krijgen, 1 Zweedse kroon per fles of blikje.

IKEA

Een van de belangrijkste exportproducten van Zweden is natuurlijk IKEA. Ook in Nederland is het goedkope ontbijt en het menu met de Zweedse balletjes bij IKEA populair. Dus waarin niet in Zweden daar gaan eten?

Max

De grote gele M zie je niet veel in Zweden. Daarentegen zie je wel veel andere fastfoodketens van Zweedse bodem. Max is de grootste. De burgers en met name de menu’s zijn hier spotgoedkoop. Voor een burgermenu betaal je hier nog geen 20 Zweedse kronen (ongeveer €2,-).

De kwaliteit is vergelijkbaar met de McDonald’s. Op zich lekker zo voor af en toe, maar een goede bodem voor een stevige hike is het niet, want na een uur heb je weer trek.

Korv

En dan nu wat typische gerechten en voedingsmiddelen die je kunt eten in Zweden:

De hotdog is populair in Scandinavië, dus ook in Zweden. Het is niet echt een maaltijd, maar zo voor tussendoor om de ergste trek weg te werken is het lekker. Je hebt speciale fastfoodtentjes waar je korv kunt halen, maar je vindt ze vaak ook bij benzinestations en bij de Pressbyran. Korv heb je in verschillende varianten zoals de originele, die met kaas of die omwikkeld met spek/bacon. Dit wordt in een wit of bruin puntje gedaan en daar mag je dan zelf je ketchup, (Zweedse) mosterd en gebakken uitjes aan toevoegen. Je kunt korv overigens ook bij de IKEA halen (ook bij de Nederlandse IKEA trouwens).

Banket

Bij de grote supermarkten kun je vaak ook heel lekker brood en banket halen, maar het leukst is toch wel om naar een plaatselijke bageri (bakkerij) te gaan. Daar vind je allerlei lekkere Zweedse cakejes en koekjes die je ook regelmatig bij een fika zult tegenkomen. Kaneelbroodjes zijn populair, maar ook choklatboll, maziran en hallonkaka zul je veel tegenkomen.

Brood

Kun je geen bageri vinden, dan kun je dit soort koekjes en cakejes dus ook gewoon in de supermarkt halen. De supermarkt is sowieso een plek waar je ook veel Zweedse producten kunt vinden en prima kunt inslaan voor wat culinaire souvenirs.

Natuurlijk vind je er ook het bij ons bekende knäckebröd. Naast de rechthoekige variant die je veel in Nederland ziet, heb je hier ook een groot rond knäckebröd met een gat in het midden. De bedoeling is om er steeds een stuk vanaf te breken en die te beleggen met een belegsoort naar keuze.

Ook typisch Zweeds is polarbread. Ze lijken nog het meest op pitabroodjes, maar ze zijn veel zachter. Deze broodjes hoef je ook niet open te snijden, je belegt gewoon de onderkant/het platte gedeelte.

Een andere populaire broodsoort in Zweden is tunnbröd. Een soort dunne, Italiaanse pizza waar je telkens een stuk vanaf scheurt en belegt met een belegsoort naar keuze. Het is een vrij elastisch brood. Ideaal om mee te nemen in je backpack als je een lange wandeltocht gaat maken. Het breekt niet. Dit werd en wordt dan ook vaak meegenomen op trektochten.

Västerbottensost

Deze kaas (sost) heeft vele prijzen gewonnen. Daarnaast heeft het de goedkeuring van de Zweedse koning Carl Gustav en wordt het elk jaar gegeten tijdens de maaltijd ter ere van de uitreiking van de Nobelprijzen.

De kaas lijkt qua smaak en structuur op Parmazaanse kaas. Net als Parmazaanse kaas mag Västerbottensost alleen zo heten als het geproduceerd is in een specifieke plaats. In het plaatsje Burträsk staat de kaasmakerij waar deze kazen gemaakt worden. Je kunt hier ook het museum bezoeken, waar je meer kunt lezen over de productie van Vasterbötten kaas, tijdens een workshop zelf deze kaas kunt maken en een voorraad van de kaas kunt inslaan.

Rendier- en elandvlees

Rendier- en elandvlees zul je in Zweden vaker tegenkomen op de menukaart dan bij ons. Mijn eerste stukje rendiervlees at ik tijdens een bezoek bij de Sami, een minderheidsgroep in Zweeds Lapland. Omdat het vlees heel erg gemarmerd was, was het heel zacht. Net een hamburger.

Elandvlees heb ik ook gegeten, bereid buiten op een kampvuur. Dat was een stuk taaier, maar het kan ook dat we het te lang op het vuur hebben laten staan.

Surströmming

Voor de durfals inclusief een sterke maag: deze gefermenteerde haring stinkt. En niet een klein beetje! Surströmming zit in een blik en dit blik moet je buiten openmaken, niet in huis. Het blik staat vaak bol van de (stinkende) gassen die vrijkomen bij de fermentatie van de haring, maar die ook de karakteristieke smaak geven.

Surströmming is rijk aan umami. Overleef je de geur, dan zou deze vis heel smakelijk zijn. Ik zeg zou, want ik durfde het niet aan. Mogelijk ook omdat het product werd aanduid als ‘hel’ ;-). Durf jij het wel aan?

Deze reis naar en het verblijf in Zweeds Lapland werd mogelijk gemaakt door Voigt Travel en Swedish Lapland.